اخبار نیروی هوایی ارتش

اخبار نیروی هوایی ارتش

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (به اختصار: نهاجا) یکی از چهار نیروی اصلی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که وظیفه حفاظت از حریم هوایی کشور و پشتیبانی نیروهای مسلح را برعهده دارد. پایه‌های تأسیس این نیرو به دوره سلطنت احمدشاه قاجار برمی‌گردد و با تلاش‌های رضاخان سردار سپه، نخست‌وزیر وقت، در سال ۱۳۰۳، نیروی هوایی شاهنشاهی ایران شکل گرفت. در دوره سلطنت محمدرضا شاه، این نیرو گسترش یافت و پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، نام آن به شکل کنونی تغییر کرد. طی جنگ ایران و عراق و به دنبال تحریم‌های بین‌المللی، ناوگان نیروی هوایی ارتش آسیب‌های زیادی دید. بر اساس آمارهای غیررسمی، در حال حاضر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران دارای ۳۴۵ فروند هواپیمای جنگنده است و به عنوان نهمین نیروی هوایی قدرتمند جهان شناخته می‌شود. هم‌اکنون سرتیپ خلبان حمید واحدی فرماندهی این نیرو را بر عهده دارد.

نیروی هوایی ایران در سال ۱۳۰۳ با تلاش رضاخان سردار سپه، نخست‌وزیر وقت، تأسیس شد. در خرداد همان سال، دستور عمومی قشون به شماره ۲۲۲ برای ایجاد نیروی هوایی صادر شد و سرهنگ احمد نخجوان به عنوان نخستین رئیس ستاد آن انتخاب شد.

**پایگاه‌های نظامی:**
نیروی هوایی ارتش ایران هم‌اکنون ۱۴ پایگاه هوایی شناخته‌شده دارد که ۱۱ تای آن‌ها در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی با همکاری ایالات متحده آمریکا ساخته شدند. این پایگاه‌ها عبارتند از:
- پایگاه اول: تهران (مهرآباد)
- پایگاه دوم: تبریز (فکوری)
- پایگاه سوم: همدان (نوژه)
- پایگاه چهارم: دزفول (وحدتی)
- پایگاه پنجم: امیدیه (اردستانی)
- پایگاه ششم: بوشهر (یاسینی)
- پایگاه هفتم: شیراز (عباس دوران)
- پایگاه هشتم: اصفهان (عباس بابایی)
- پایگاه نهم: بندرعباس
- پایگاه دهم: چابهار (کنارک)
- پایگاه یازدهم: تهران (دوشان تپه)
- پایگاه دوازدهم: بیرجند
- پایگاه سیزدهم: زاهدان
- پایگاه چهاردهم: مشهد (ناصر حبیبی زهام)
- پایگاه پانزدهم: عقاب ۴۴

در سال ۱۳۸۶، ارتش جمهوری اسلامی ایران نخستین پایگاه نظامی خود پس از انقلاب ۱۳۵۷ را در نزدیکی بیرجند در استان خراسان جنوبی راه‌اندازی کرد. در حال حاضر، پایگاه‌های امیدیه و زاهدان به نیروی پدافند هوایی واگذار شده‌اند و پایگاه دوشان‌تپه تهران به عنوان پایگاه آموزشی فعالیت می‌کند. در بهمن ۱۴۰۱، برای نخستین بار، گزارش‌هایی از پایگاه هوایی مخفی عقاب ۴۴ که در عمق چند ده متری کوه واقع شده، منتشر شد. ادعا شده که پایگاه‌های مشابه دیگری نیز در ایران وجود دارند.

**گردان پهپادی:**
در اسفندماه ۱۳۹۳، نیروی هوایی ارتش اقدام به راه‌اندازی گردان‌های رزمی پهپادی در تمامی پایگاه‌های هوایی نمود. نخستین دوره خلبانان پهپاد نیز به‌طور آکادمیک آموزش دیدند. از پهپادها در ماموریت‌های شناسایی، نظارت، جمع‌آوری اطلاعات، پروازهای رزمی، جنگ الکترونیک، عملیات فریب، عملیات‌های انتحاری، شکاری رهگیر، آموزشی و پشتیبانی فرماندهی استفاده می‌شود.

**عملیات‌های نیروی هوایی:**
نیروی هوایی ارتش ایران پس از انقلاب در عملیات‌های مهمی نظیر آزادسازی کردستان، جنگ ایران و عراق، مقابله با طالبان، عقب راندن کشتی‌های جمهوری آذربایجان از میدان‌های نفتی دریای خزر و دستگیری عبدالمالک ریگی حضور فعال داشته است.

**عملیات کمان ۹۹:**
عملیات کمان ۹۹، یا سایه البرز، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عملیات‌های هوایی ایران در طول جنگ ایران و عراق بود. پس از عملیات انتقام، این عملیات به‌وسیله نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ریزی و در ۱ مهر ۱۳۵۹ اجرا شد. در این عملیات گسترده، ۲۰۰ فروند هواپیمای جنگنده شرکت داشتند، که از این تعداد ۱۴۰ فروند وارد خاک عراق شدند و ۶۰ فروند دیگر به مأموریت پشتیبانی پرداختند. هدف اصلی این عملیات، حمله به فرودگاه‌ها و آشیانه‌های نظامی نیروی هوایی و ارتش عراق در مناطق مختلف از جمله کرکوک، موصل، رشید، حبانیه، ناصریه، شعیبیه، کوت و المثنی بود. در این عملیات، نیروی هوایی ایران از جنگنده-بمب‌افکن‌های اف-۵ و اف-۴ برای بمباران اهداف، از هواپیماهای اف-۱۴ برای محافظت از هواپیماها، از بوئینگ ۷۴۷ و ۷۰۷ برای سوخت‌رسانی و از سی-۱۳۰ هرکولس برای جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی و شناسایی پایگاه‌های موشکی استفاده کرد. کمان ۹۹ به‌عنوان بزرگ‌ترین عملیات نظامی تاریخ نیروی هوایی ایران شناخته می‌شود و نقش کلیدی در برتری هوایی ایران در آغاز جنگ داشت.

**عملیات اچ-۳:**
در ۱۵ فروردین ۱۳۶۰، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عملیات پیچیده‌ای به نام اچ-۳ را با هدف حمله به پایگاه هوایی اچ-۳ عراق که در نزدیکی مرز اردن قرار داشت، اجرا کرد. در این عملیات، نیروی هوایی ایران توانست بیش از ۴۸ هواپیمای عراقی، عمدتاً بمب‌افکن‌های روسی، را نابود کند. این عملیات به دلیل دشواری‌های لجستیکی و فاصله زیاد تا هدف، یکی از پیچیده‌ترین و موفق‌ترین عملیات‌های هوایی ایران در طول جنگ محسوب می‌شود.

**عملیات اوسیراک:**
عملیات شمشیر سوزان، یا حمله به اوسیراک، یکی دیگر از عملیات‌های مهم هوایی نیروی هوایی ایران در جریان جنگ با عراق بود که در ۸ مهر ۱۳۵۹ (۳۰ سپتامبر ۱۹۸0) انجام شد. در این عملیات، جنگنده‌های اف-۴ ایرانی با نفوذ به عمق خاک عراق، تأسیسات اتمی اوسیراک را که در حال تکمیل و دریافت سوخت بود، بمباران کردند. هدف از این حمله، جلوگیری از توانمندسازی عراق در تولید سلاح‌های هسته‌ای بود. سه ماه پس از این حمله، نیروی هوایی اسرائیل نیز به تأسیسات اوسیراک حمله کرد که منجر به تخریب کامل این نیروگاه اتمی شد.

در سال ۲۰۰۷، دولت عراق از ایران درخواست کرد تا تعدادی از هواپیماهای جنگنده عراقی را که پیش از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ به ایران پرواز کرده بودند، بازگرداند. ایران از سال ۲۰۱۴ به این درخواست پاسخ مثبت داد و اقدام به نوسازی تعداد نامشخصی از این جت‌ها کرد. در اواخر همان سال، ایران ۱۳۰ هواپیمای نظامی را به عراق بازگرداند.

**هواپیماهای پناهنده عراق:**
در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، بیش از ۲۰۰ فروند هواپیمای متعلق به نیروی هوایی عراق توسط نیروهای ائتلاف منهدم شدند و پناهگاه‌های این هواپیماها نیز با بمب‌های هدایت لیزری نابود گردید. به دنبال این وضعیت، حدود نیمی از ناوگان هوایی عراق برای جلوگیری از انهدام بیشتر، به ایران پناهنده شدند. دلیل این اقدام هنوز به طور کامل روشن نیست. تعداد این هواپیماها بسته به منابع مختلف بین ۱۱۵ تا ۱۴۰ فروند و یا ۱۲۲ تا ۱۳۷ فروند برآورد شده است. در سال ۲۰۰۰، مقامات عراقی ادعا کردند که بیش از ۱۰۰ فروند هواپیمای نظامی و ۳۳ هواپیمای غیرنظامی آن‌ها به ایران منتقل شده‌اند، اما ایران تعداد آن‌ها را کمتر از این مقدار می‌داند.

دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، که به‌اختصار به دانشگاه هوایی شناخته می‌شود، به آموزش و تربیت دانشجویان داوطلب در رشته‌های مختلف مرتبط با نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. این دانشگاه دارای چندین دانشکده تخصصی است:

- **دانشکده پرواز:** ارائه‌دهنده رشته‌های خلبانی، خلبانی پهپاد، و مراقبت پرواز.
- **دانشکده هوافضا:** شامل رشته‌های مهندسی هوافضا و مهندسی نگهداری هواپیما.
- **دانشکده کنترل:** متمرکز بر پدافند و فرماندهی اطلاعات و شناسایی (فاشا).
- **دانشکده برق:** ارائه‌دهنده رشته‌های مهندسی برق و جنگ الکترونیک (جنگال).
- **دانشکده کامپیوتر:** متمرکز بر مهندسی رایانه با گرایش مهندسی نرم‌افزار.
- **دانشکده مدیریت:** ارائه‌دهنده رشته مدیریت.
- **دانشکده تحصیلات تکمیلی:** متمرکز بر رشته‌های رمزخوانی و امنیت پرواز.

دانشجویان این دانشگاه علاوه بر دریافت آموزش‌های علمی، دوره‌های نظامی را نیز می‌گذرانند، چرا که پس از فارغ‌التحصیلی به عنوان افسران نیروی هوایی ارتش خدمت خواهند کرد. ساختمان مرکزی دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری در منطقه مهرآباد جنوبی تهران واقع شده است.

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران دارای حدود ۵۲ هزار نفر پرسنل است. بر اساس آمارهای غیررسمی، ناوگان هوایی این نیرو شامل انواع مختلفی از هواپیماها است. برخی از هواپیماهای فعال در نیروی هوایی ارتش ایران عبارتند از:

- **جنگنده‌ها:**
- اف-۱۴ تام‌کت
- اف-۴ فانتوم
- اف-۵ تایگر
- میگ-۲۹
- سوخو-۲۴

- **هواپیماهای ترابری:**
- سی-۱۳۰ هرکولس
- بوئینگ ۷۴۷
- بوئینگ ۷۰۷

- **هواپیماهای سوخت‌رسان:**
- بوئینگ ۷۴۷
- بوئینگ ۷۰۷

- **هواپیماهای آموزشی:**
- پی‌سی-۷
- پی‌سی-۹
- اف-۵بی

این هواپیماها و تجهیزات، بخشی از توانمندی نیروی هوایی ارتش برای حفاظت از حریم هوایی کشور و انجام عملیات‌های نظامی و پشتیبانی محسوب می‌شوند.

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با الهام از راه پرافتخار شهیدان گرانقدر و با هدف حفظ تمامیت ارضی کشور و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود، از بین جوانان متدین، متعهد، و دارای روحیه انقلابی و ولایتمداری، افرادی را برای خدمت در یگان‌های تابعه خود در سراسر کشور انتخاب می‌کند. این افراد باید دارای ویژگی‌هایی چون ایمان، تعهد به رزمندگی، سلحشوری، استکبارستیزی، فداکاری، ایثارگری و روحیه بسیجی باشند و به حفظ ارزش‌های انقلابی نظام جمهوری اسلامی ایران پایبند باشند. جذب این نیروها برای طیف درجه‌داری صورت می‌گیرد و شرایط لازم برای پذیرش آن‌ها به‌طور کامل مشخص شده است.

شرایط عمومی برای پذیرش در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:

1. **التزام به دین اسلام:** داوطلب باید متدین به دین اسلام باشد و در حد نیاز به احکام شرعی آگاه بوده و توانایی قرائت و روان‌خوانی قرآن کریم را داشته باشد.
   2. **تابعیت:** داوطلب باید تابعیت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد، ایرانی‌الاصل بوده و هیچ‌گونه سابقه تابعیت بیگانه نداشته باشد.
   3. **ایمان به انقلاب و نظام:** داوطلب باید به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران ایمان داشته و آمادگی فداکاری در راه تحقق اهداف آن را داشته باشد.
   4. **التزام به ولایت فقیه:** داوطلب باید اعتقاد و التزام عملی به ولایت مطلقه فقیه داشته باشد.
   5. **فقدان محکومیت کیفری:** داوطلب نباید محکومیت موثر کیفری یا محکومیت ناشی از اقدام علیه امنیت کشور، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.
   6. **عدم محرومیت از خدمات دولتی:** داوطلب نباید محکوم به محرومیت از خدمات دولتی باشد.
   7. **آمادگی برای خدمت:** داوطلب باید برای رزمنده شدن وارد نیروی هوایی شود و آمادگی خدمت در هر یک از یگان‌های تابعه نهاجا را متناسب با نیاز سازمانی داشته باشد.
   8. **شاخصه‌های شخصیتی:** تدین، انقلابی بودن، روحیه ایثار و فداکاری و انگیزه خدمتی در تمامی مراحل مورد توجه قرار می‌گیرد.
   9. **تعهد پرداخت هزینه‌ها:** داوطلب باید تعهد کافی برای پرداخت دو برابر هزینه‌های دوره آموزشی در صورت استعفاء یا اخراج برابر قوانین و مقررات ارتش جمهوری اسلامی ایران بدهد.
   10. **محدودیت سنی:** داوطلب باید متولد بین 1 فروردین 1380 تا 29 اسفند 1386 باشد و دارای مدرک دیپلم باشد. مدت خدمت سربازی به حداکثر سن داوطلب اضافه می‌شود. فرزندان شهداء، جانبازان از کار افتاده کلی و آزادگان از شرط سن و معدل معاف هستند (ارائه مدرک معتبر الزامی است).
   11. **سلامت جسم و روان:** داوطلب باید از سلامت جسم و روان برخوردار باشد و معاینات پزشکی را بگذراند.
   12. **عدم وابستگی سیاسی:** داوطلب نباید عضو، وابسته یا هوادار احزاب، گروه‌ها و سازمان‌های سیاسی باشد.
   13. **عدم فساد اخلاقی:** داوطلب نباید به فساد اخلاقی معروف بوده یا به مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و نباید سوء پیشینه کیفری داشته باشد.
   14. **حداقل قد:** داوطلب باید حداقل 165 سانتی‌متر قد داشته باشد.

2. **شرایط اختصاصی** برای پذیرش در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:

   1. **مدرک تحصیلی:** داوطلب باید دارای مدرک دیپلم تأیید شده توسط وزارت آموزش و پرورش در یکی از رشته‌های ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، فنی و حرفه‌ای یا کار و دانش (کلیه گرایش‌ها) باشد و حداقل معدل کل 13 داشته باشد.
   
   2. **وضعیت وظیفه عمومی:** استخدام مشمولان وظیفه عمومی مستلزم ارائه مستندات لازم از اداره وظیفه عمومی ناجا مبنی بر رسیدگی به وضع مشمولیت آنان است. استخدام مشمولان غایب و دارندگان کارت معافیت پزشکی ممنوع است. داوطلبانی که تحت هر عنوان معافیت دائم یا معاف از رزم شده‌اند، در صورت درمان بیماری و تأییدیه شورای پزشکی مبنی بر بهبود کامل و عدم وجود عوارض، می‌توانند استخدام شوند. این مورد شامل بیماری‌های مرتبط با اعصاب و روان، تشنج و دیسکوپاتی نمی‌شود.

   3. **سابقه خدمتی:** داوطلبانی که قبلاً به‌صورت پیمانی در نیروهای مسلح خدمت کرده‌اند، نمی‌توانند مجدداً به‌صورت پیمانی استخدام شوند.

   4. **تعهد خدمتی:** داوطلب باید تعهد خدمتی را مطابق با مقررات ارتش جمهوری اسلامی ایران بپذیرد.

   5. **موفقیت در مراحل استخدامی:** داوطلب باید در معاینات پزشکی، آزمون آمادگی جسمانی، صلاحیت‌های گزینشی و سایر مراحل استخدامی موفق باشد.

   6. **عدم تعهد به سایر دستگاه‌ها:** داوطلب نباید تعهد خدمتی یا استخدامی به دستگاه‌های دولتی یا بخش خصوصی داشته باشد.

   **نکات ضروری برای داوطلبان:**

   1. **اولویت‌های گزینش:** کلیه پذیرفته‌شدگان بر اساس اولویت‌های کمیته نهایی گزینش انتخاب می‌شوند.

   2. **مصاحبه مکتبی:** یکی از مراحل گزینش، آزمون و مصاحبه مکتبی است. منابع این آزمون شامل دروس دین و زندگی دوره دبیرستان (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم)، توضیح المسائل مراجع عظام، کتب معارف و اندیشه اسلامی، انقلابی و تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی و مسائل سیاسی جامعه است.

   3. **نوع استخدام:** تعیین نوع استخدام (رسمی یا پیمانی) بر اساس نیاز سازمانی نهاجا صورت می‌پذیرد.

   4. **قطع مراحل گزینش:** در هر مرحله از گزینش که مشخص شود داوطلب فاقد شرایط اعلام‌شده است، بلافاصله از ادامه مراحل گزینش وی جلوگیری به عمل خواهد آمد.

   5. **مدت قرارداد پیمانی:** مدت قرارداد نظامیان پیمانی 5 سال است. با این حال، کارکنان پیمانی پس از اتمام دوره و در صورت نیاز نهاجا، تمایل فردی و احراز شرایط لازم، می‌توانند وفق مقررات جاری از پیمانی به رسمی تبدیل وضعیت شوند.

   6. **خدمت پیمانی و دوره ضرورت:** خدمت کارکنان پیمانی به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می‌شود و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر دلیل از خدمت رها شوند، برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.

    امتیازات و شرایط ثبت نام در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

    **امتیازات:**

   1. **مدت آموزش و هزینه‌ها:** دوره آموزش برای دانش‌آموزان حداقل یک سال و حداکثر بر اساس تخصص استخدامیان متغیر است. این دوره به‌صورت شبانه‌روزی برگزار می‌شود و تمام هزینه‌ها شامل وسایل کمک آموزشی، خوراک، پوشاک، بهداشت و درمان، و اسکان بر عهده نیروی هوایی است. همچنین، ماهیانه مبلغی به‌عنوان حقوق مطابق با قوانین و مقررات جاری پرداخت خواهد شد.

   2. **امتیازات پس از آموزش:** پس از اتمام دوره آموزش، پذیرفته‌شدگان به درجه مصوب نائل خواهند شد و از امتیازات مربوط به طرح نظام هماهنگ پرداخت حقوق کارکنان دولت، وام‌های مصوب، کارت حکمت، بیمه خدمات درمانی، بیمه عمر و سایر خدمات رفاهی برخوردار خواهند شد.

   **تبصره:** در خصوص اعطاء امتیازات مربوط به عائله تحت تکفل مستخدمین، وفق ضوابط جاری اقدام خواهد شد.

    **مدارک مورد نیاز برای ثبت نام:**

   1. **عکس:** ۳ قطعه عکس ۴×۳ پشت‌نویسی شده.
   
   2. **مدرک تحصیلی:** اصل و روگرفت گواهی موقت دیپلم و ریز نمرات دیپلم که به تأیید آموزش و پرورش محل تحصیل رسیده باشد.

   3. **شناسنامه:** اصل شناسنامه و یک سری روگرفت از تمامی صفحات آن.

   4. **کارت ملی:** اصل و روگرفت کارت ملی یا ابلاغیه شماره ملی.

   5. **وضعیت نظام وظیفه:** اصل و روگرفت کارت پایان خدمت یا گواهی اشتغال به خدمت یا برگه اعزام به خدمت یا گواهی اشتغال به تحصیل.

   6. **هزینه ثبت نام:** واریز مبلغ ۱،۵۰۰،۰۰۰ ریال (یک میلیون و پانصد هزار ریال) به حساب 5151579100005 بانک سپه به نام تمرکز وجوه درآمد از جذب دانشجو افسری آجا و ارائه اصل برگه واریزی در زمان ثبت نام. مبلغ واریزی غیرقابل استرداد است.

   7. **مدارک خاص:** خانواده درجه یک شهداء، جانبازان، آزادگان، فرزندان کارکنان نیروهای مسلح، داوطلبان عضو بسیج فعال و رزمندگان با حداقل ۶ ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه باید هنگام ثبت نام اصل و ۳ سری روگرفت نامه معتبر از مراجع ذیصلاح دال بر مشمولیت خود را ارائه نمایند.

   8. **تصاویر اسکن شده:** ارائه تصاویر اسکن شده شناسنامه، کارت ملی، وضعیت نظام وظیفه، مدرک تحصیلی و نامه مربوط به امتیازات مصوب (فرزندان شهید، جانباز، آزاده، نظامی و بسیج فعال) در قالب لوح فشرده. تصاویر باید با پسوند JPG.* و حداکثر ظرفیت ۲۰۰ کیلوبایت باشند. **توجه:** اصل مدارک فقط برای رویت مسئولین دفاتر استخدام است و پس از بررسی در زمان ثبت نام، عیناً به داوطلبین عودت داده می‌شود.

    **نحوه ثبت نام:**

   1. **مراجعه حضوری:** داوطلبان باید با همراه داشتن اصل و روگرفت مدارک خواسته شده تا تاریخ ۳۱ /۱۴۰۳/۰۶ در طول ایام هفته از ساعت ۸:۰۰ الی ۱۳:۰۰ و دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها از ساعت ۸:۰۰ الی ۱۲:۰۰ به یکی از حوزه‌های ثبت نام مورد اشاره شده مراجعه و نسبت به ثبت نام اقدام نمایند. **تبصره:** در صورت تکمیل ظرفیت قبل از اتمام تاریخ مزبور، ثبت نام متوقف خواهد شد.

   2. **ثبت نام حضوری:** ثبت نام فقط به‌صورت حضوری انجام می‌شود و مدارکی که از طریق اداره پست ارسال گردد ترتیب اثر داده نخواهد شد.