با توجه به تحقیقات باستان شناسان نشان میدهد این شهر در گذشته تمدن های بسیاری در خود جای داده است .این شهرستان به دلیل واقع شدن در منطقه نامناسبی که قرار ارتباط مناسبی با سایر نواحی شهرستان را ندارد و فقط قسمتی از بخش ها نواحی ها را تحت تاثیر خود قرار داده مابقی شهرستان ها با تابعیت شهر های همجوار از جمله مهربان، تبریز، اهر میباشد .
آب معدنی اکوزداغی این چشمه برای بیماران کلیوی خواص درمانی بالایی دارد. سنگ های زیبای تراشیده شده در کنار چشمه و سرسبزی کنار این چشمه زیبایی ان را چند برابر کرده این چشمه در روستایی با نام هیق از توابع خوانمرد که دارای دو گورستان شامل اسلامی که شامل قبر ها، صندوقها ، قوچ ها و الواح سنگی میباشد و دومی گورستان های بسیار قدیمی که قبر های پراکنده و مخروبه دارد .
امامزاده ابواسحاق این امامزاده در ساحل جنوبی روستای خانمرود که متشکل از ازاره های سنگی و دیواره های اجری میباشد .این امامزاده مربوط به دوره صفویه میباشد که از سه قسمت شامل ایوان و مسجد و مقبره باشد
دربند هرزهورز دارای درختان و مراتع سرسبز و چشمه گوارا در این دره واقع شده .
تپه دوزده باغیر زرنق بر اساس بررسی باستان شناسان در ان تپه اثار تاریخی بسیاری پیدا شده کهقدیمی ترین ان ها سفال ها میباشد که به اواخر دوره نوسنگی اشاره دارد
سد پارام این سد در میان کوه ها در روستای پارام و در مسیر رودخانه آغ چای بنا شده . از فعالیت های متعدد در این شد از جمله قایقسواری، ماهیگیری و عکاسی و به علت وجود کوه های اطراف این سد امکان کوهنوردی و صخرهنوردی میباشد .
سد ارباطان هدف این سد تامین اب های کشاورزی و تغذیه مصنوعی و کنترل سیلاب ها میباشد این سد توسط جهاد کشاورزی تاسیس شد که پیماکار های ان خاتم الانبیا و موسسه عاشورا بوده و سال شروع ان 1363 و پایان ان در سال 1379 و به ابریز اصلی ان یعنی دریای خزر و ابریز فرعی ان به ارس میریزد .
مسجد جامع زرنق در این شهر ۱۷ مسجد وجود دارد که از بزرگترین مسجد های این شهرستان مسجد جامع زرنق میباشد که در زرنق واقع شده و توسط مرحوم حاج ابراهیم شوریده از خیرین استان قم بنا شده است .
روس قلعهسی این سد مربوط به دوره های میانه دورانهای تاریخی پس از اسلام میباشد و در شهرستان ماهنشان، بخش انگوران، دهستان قلعه جوق واقع شده است .
پل تاریخی ونیار این پل مربوط به دوره صفویه در روستای ونیار واقع شده که با همکاری و همراهی علیرضا نوین ساخته شده و ناگهان این پل به طور پنهانی و شبانه ویرانه و از بین رفته است و هیچ یاد بودی از این پل بر جای نمانده است .این پل دارای سه دهنه بود و مصالح ساختمانی ان شامل سنگتراش و آجر با ملات گچ و آهک میباشد .
آبشار شیرلان ارتفاع این ابشار 12 متر میباشد که در زیر این ابشار حوض کوچکی میباشد برای اب تنی در فصل های گرم سال و در کنار این ابشار چشمه ایی هم وجود دارد که طبیعت این ابشار را زیبا تر کرده .
آبشار اسماعیل کندی این آبشار در دهستان اجرلوی غربی قرار دارد
کوه ساپلاغ این کوه در رشته کوه قوشاداغ هریس واقع شده که از جاذبه های طبیعی و تفریحی این شهر میباشد که در فصل بهار مانند بهشت گمشده میباشد .
اصلی ترین شغل مردم این شهرستان قالی بافی بوده که مردان و زنان ان در کارگه های تولید قالی مشغول به کار هستند . فرش هریس تنها نقشخ فرش دنیا میباشد که هر کدام از انها داستان واقعی گذشتگان این شهر بوده . فرش هریس نه به علت دوام و زیبایی ان بلکه به عنوان داستانهای واقعی که در این فرش ها وجود دارد معروف میباشد .
برخی دیگر از مردم هم به کشاورزی و دامپروری میپردازند .فطیر از مهم ترین سوغات این شهر محسوب میشود .
این شهر یکی از قدیمی ترین منطق اذربایجان غربی بوده .در وقف نامه ربع الرشیدی امده که این شهر از قرن هفتم و هشتم هجری و ابادی های بزرگ و اباد بوده اند .و چند بنای تاریخی از دوره ایلخانیان شامل بقعه شيخ اسحاق (در روستای خانقاه خانمرود)، گورستان مينق، گورستان هيق، گورستان گوور، مسجد سنگی جمالآباد، و مسجد اسنق (مربوط به قرن هشتم هجری).
از سوغات اصلی این شهرستان فطیر و ماست گاو میش میباشد .و از صنایع دستی این شهر میتوان به قالیچه کوچک یا نام دیگر ان پشتی اشاره نمود
نیروگاه سیکل ترکیبی هریس این نیروگاه از منبع انرژی این منطقه میباشد .
این شهر فاقد هر گونه کارخانه و کارگاه و شهرک صنعتی بوده و انها بیشتر در قسمت کشاورزی فعالیت نموده و بخش عمده کار خود و تامین نیاز های خانواده را از بخش کشاورزی به دست می اورند. اهالی این شهرستان به زیان ترکی آذربایجانی صحبت میکنند .این شهر نسبت به دیگر شهر های اطراف جاذبه تجارتی بالایی را دارد و مردم ان بیشتر به مشاغل تجارت خرد روی اورده اند .
Asan Hampishe Hoshmand Forouhar Company