این شهر از قدیمی ترین منطقه محسوب میشود .وجود پل های این شهرستان بر اساس مستند های قابل مشابه به دوران قبل از میلاد مسیح میرود . افرادی هم بر این معتقدند که این شهر جزوی از خواستگاه قوم رس قومی که در قران به ان اشاره شده که بیش از صد شهر در حوالی رود ارس میباشد این شهر یک منطقه گردشگری و کوهستانی و جنگلی میباشد .
پل های خدا افرین یا نام دیگر آن سینیخ کورپو میباشد که در دوره ساسانیان ساخته شده و از مهم ترین مناطق گردشگری این شهرستان نامیده میشود .این پل ها در بین منطقه قرهباغ و قرهداغ قرار گرفته . یکی از پل های خداآفرین آسیب دیده و نصفه دیگر ان از بین رفته اما پل دیگری به علت تعمیر و بازسازی سالم مانده این پل ها در دوره های مختلفی در تنگ ترین عبور رود ارس بنا شده اند .یکی از این پل ها اجری و دیگری سنگی میباشد .یکی از پل ها که فدیمی تر است و به نام و اعتبار کوروش میباشد پل سیروس نیز میباشد .این پل ها در دروه پادشاهی کوروش هخامنشی تاسیس شده که از بین رفته و اکنون نام دیگر ان پل خسرو میباشد .برخی به این اعتقاددارند که خسرو اول در دوره ساسانیان این پل را تعمیر کرده و به این علت اسم این پل تغییر داده شد . پل جلالالدین ملکشاه سلجوقی، پل حسرت از نام دیگر این پل میباشد .پل اجری دارای ۱۵ اتاق میباشد که اندازه های یکسانی ندارند .ویرانی و بازسازی های پل باعث شده که تاق های ان با هم همسان نباشند .دو پل خداافرین وجود دارد یکی از ان ها در باریک ترین قسمت های رودخانه ساخته شده یکی از این پل ها دارای ۱۱ دهانه و به رنگ سفید میباشد و پایین تر از پل سنگی پلی وجود دارد که با اجر ساخته شده و این پل دارای 15 دهانه میباشد که بر اساس تحقیقات در دروه صفویه ساخته شده است .این پل سازه ای قدیمی که هیچ سند و سنگ نگاره ایی بر روی ان وجود ندارد برخی اعتقاد دارند این پل را کوروش ساخت تا به وسیله ان بتواند همراه لشکریان خود از رود ارس عبور کرده . پل های خداافرین برای عبور رویداد های بسیار بوده اند که از مهترین ان ها حمله به قفقاز و دیگری جنگهای ایران و روس در دوره قاجار پادشاه فتحعلی شاه بوده است .این پل مرز بین ایران و روسیه بوده که در این دوره به دو طرف پل که پل را به هم متصل میکرد ویران شد و از بین رفت .
سد خدا افرین این سد به طور مشترک توسط ایران و جمهوری اذربایجان بنا شده که از سنگ ریزه ای با هسته رستی میباشد . این سد برروی رودخانه ارس ساخته شده و از مهم ترین منابع ابی ایران به شمار میرود .
سد قیز قلعه سی این سد برروی رودخانه ارس و در شهر خمارلو واقع شده و از مهم ترین نقش های این سد شامل تأمین آب کشاورزی، شرب و کنترل سیلابهای منطقه میباشد .این سد با وجود یک مخزن آب بزرگ ایجاد تاثیرات مثبت برروی کاهش فرسایش خاک و بهبود شرایط زیستمحیطی این منطقه را ایجاد نموده .این سد موتور محرکه این شهرستان میباشد .
آبشیار شیبان این ابشار در شهر خمارلو در روستای لاریجان علیا واقع شده. این ابشار جواهری ارزشمند در منطقه ازاد ارس میباشد .و مناسب ترین زمان برای رفتن به این ابشار بهار به خصوص ماه اردیبهشت میباشد .
روستای ارسباران این روستا در نزدیکی مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده ، این روستا ناحیه ایی کوهستانی میباشد از فعالیت های اقتصادی این روستا کشاورزی، دامداری، باغبانی، صنایع دستی و گردشگری میباشد ولی در بخش های شهری فعالیت های تجاری را انجام میدهند .
موزه خدا آفرین قدمت این شهرستان به دوران پیش از میلاد مسیح بازمیگردد و به علت شناسایی های بسیاری که حفاری های مختلف آثار تاریخی بسیاری از دل خاک بیرون کشیده شده این موزه را با نام موزه خداآفرین نامیده اند .
عمارت تاریخی آینالو این منطقه حفاظت شده که در شهرستان خداافرین شهر کلیبر واقع شده که بربالای کوه ها این عمارت به چشم میخورد نام دیگر این عمارت تومانیانس بوده که این عمارت به نام یک تاجر معروف ارمنی بوده که بعد ها اسم این عمارت به اینالو تغییر پیدا کرد علت این اسم به دلیل سقف فلزی این عمارت میباشد زیرا این سقف همچون اینه نور را منعکس کرده و افرادی که برای اولین بار به اینجا دیدن میکنند آن را «آئینه لو» به معنی «شبیه آینه» نام گذاری میکنند .این عمارت باقی مانده از عمارت دوره قاجار میباشد .
برج شش ضلعی قارلوجه این برج در کنار رود ارس در روستا قارلوجا واقع شده .این برج از یک بنا کوتاه شش ضلعی واقع شده و مربوط به دوره صفویه میباشد در زیر ان نیز سردابه ایی وجود دارد که احتمال دفن بزرگان ایلخان مغول در انجا میباشد . ارتفاع باقی مانده این برج حدود 5 متر باقی مانده .
این شهرستان بر پایه کشاورزی و دامپروری میباشد که محصولات آن شامل گندم ، جو ، سیب زمینی ، انگور و فندق میباشد . دامداری از فعالیت های مهم اقتصادی این شهرستان میباشد . به خصوص منطقه آزاد تجاری و صنعتی ارس که بخشی از این شهرستان واقع شده که برای فعالیت هایی نظیر اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاری در این شهرستان فراهم شده است .
این شهر از مناطق قدیمی محسوب میشود و آثار تاریخی بسیاری را میتوان در این شهرستان مشاهده کرد . این شهرستان از جاذبه های گردشگری ایران محسوب میشود . این شهرستان بیشتر در امد خود را از طریق کشاورزی و دامداری و دامپروری به دست می اورند .و رودخانه ارس یا نام دیگر ان آراز از بین این شهرستان عبور میکند. این شهرستان مانده از شهرستان پیش از میلاد مسیح میباشد .
Asan Hampishe Hoshmand Forouhar Company