مامایی یکی از شاخه ها یعلوم پزشکی است که نقش مهم و اساسی در بهتر کردن سلامت زنان و نوزادان دارد. این رشته به مراقب های قبل بارداری دوران بارداری و زایمان و پس از زایمان می پردازد. و هدف اصلی این رشته ارتقای سلامت مادر و کودک است . مامایی به عنوان یک رشته حساس و مسئولیت پذیر نقش کیلیدی در کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان دارد.
ماما به شخصی گفته می شود که تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد طبق قانون آموزش به پایان رسانده باشد.و پروانه رسی این رشته یعنی مامایی را داشته باشند. ماماها می توانند مسئولیت های نظارتی و مراقبتی و نگهداری کردن از زنان در دوره های بارداری و زایمان و بعد از آن و هدایت آنها تا زمان به دنیا آمدن نوزاد ادامه می دهند. ماما می تواند در مشاوره آموزش نقش مهمی در قبال زنان این جامعه ایفا کند.
در گذشته قابله یا ماما به کسی می گفتند که به صورت کاملا تجربی در کار زایمان زنان مهارت داشت .این افراد در بیماری هایی مثل سقط جنین و نازایی نیز دخالت می کردند.این رشته یکی از قدیمی ترین حرفه ها در ایران و جهان است. که از زمان های گذشته زنان با تجربه مسئولیت مراقبت از مادران باردار را بر عهده داشتند. با پیشرفت علم پزشکی در قرن های اخیر مامایی به عنوان یک رشته تخصصی توسعه یافته و امروزه در سراسر جهان به شکل حرفه ای تدریس می شود.
ماماها در حوزه های مختلفی فعالیت می کنند که از پیشگیری و آموزش تا درمان و مراقبت را در بر می گیرد . وظایف اصلی آنها عبارت است از:
1.مراقبت های قبل بارداری:مشاوره دادن برای داشتن بارداری سالم، تشخیص و درمان مشکلات متبط با ناباروری، آموزش تغذیه و سبک زندگی مناسب.
2. مراقبت های دوران بارداری: انجام دادن معاینه های دوره ای، بررسی کردن وضعیت جنین و مادر ، ارائه توصیه های پزشکی.
3. کمک به زایمان:هدایت به زایمان طبیعی، تشخیص شرلیط اورژانسی و انتقال به پزشک ، کم کردن درد زایمان از طریق روش های غیر دارویی.
4. مراقبت های پس از زایمان: آموزش شیر دهی، بررسی سلامت جسمی و روانی مادر، پایش رشد و سلامت نوزاد.
5. آموزش و مشاوره: ارائه آموزش های لازم به مادر ها در زمینه مراقبت از نوزاد، مشاوره دادن در خصوص تنظیم خانواده.
حفظ کردن و نگهداری گزارش های کتبی :ماما وظیفه دارد گزارش ها را با جزئیات نگهداری کند.گزارشی که ماما تهیه میکند از گزارش پزشک جدا است.ماما باید تمام گزارش ها و معاینه ها را نگه دارد.
مسئولیت در مقابل خانواده:ماما ها با خانواده های زیادی و مسائل محرمانه انها برخورد می کنند و باید رازدار باشند .
مسئولیت در برابر حرفه:ماما باید برای حفظ شغل و بهبود کیفیت درمان همیشه به روز باشد.
مسئولیت در قبال جامعه:ماما امکان دارد در موقعیت های مختلفی مثل محرومیت های اجتماعی، مکان های نامناسب قرار بگیرد که باید آگاه باشد. آنها در برابر اعتماد جامعه مسئول هستند و باید از مادر و فرزند مراقبت کنند.
برای موفق شدن در این رشته ماماها باید هم دانش علمی و هم دارای مهارت های عملی و ویژگی های شخصیتی باشند:
1. صبر و حوصله
2. توانایی برقراری ارتباط
3. تصمیم گیری سریع در شرایط بحرانی
4.تسلط بر اصول بهداشتی
5. روحیه کمک به دیگران
این رشته در دانشگاها در مقاطع لیسلنس فوق لیسانس و دکتری ارائه می شود دانشجو ها در طول دوران تحصیل درس های تخصصی مثل آناتومی ، فیزیولوژی تغذیه در بارداری روش زایمان و در دوره های عملی با زایمان و مراقبت های مربوط به آن به صورت مستقیم آشنا می شوند.
دانشجو ها در مقطع کارشناسی ارشد باید 137 واحد درسی را برای گرفتن مدرک کارشناسی سپری کنند. این واحد ها در دانشگاه های مختلف متفاوت است. اما به صورت کلی باید 137 واحد درسی را با شرایط زیر را در این دوران سپری کنند: درس های عمومی: 22واحد، درس های پایه:20 واحد، درس های اصلی: 17 واحدف درس های تخصصی:62واحد، کارآموزی:16 واحد
اولین نکته این است که این رشته از بین داوطلب های خانم پذیرش دارد.
دانشجو باید در اوایل تحصیل در بیمارستان ها کار و خدمات اولیه مثل پرستاری را انجام دهد.
دانشجو باید از صبر و حوصله ی بالایی برخوردار باشد.
فرد باید منضبط باعلاقه و احساس مسئولیت زیاد باشد .
تحمل کردن و مقاله شدن با خون و علاقه داشتن به درس های عملی چون این رشته بیشتر درس های عملی دارد.
فارق التحصیل شدگان این رشته می توانند در زمینه های مختلفی مشغول شوند:
1.بیمارستان ها و زایشگاه ها
2. مراکز بهداشت و درمان
3. کیلینیک های خصوصی
4. تدریس در دانشگاه هاو مراکز آموزشی
5. فعالیت به عنوان مشاور بیا مربی در حوزه تنظیم خانواده
مهاجرت کردن به کشور های توسعه یافته مثل کانادا ، استرالیا، و کشور های اروپایی که جذب ماما انجام میدهند.
امکان ادامه دادن تحصیل در مقطع های پیشرفته ملنند فوق لیسانس یا دکتری در حوزه های مشاوره باروری و تحقیقات پزشکی. که این کار ها نیازمند آشنایی با زبان و قوانین مخصوص پزشکی کشور مقصد .و روحیه رقابت با فارق التحصیلان بومی است.
مامایی یک از رشته هایی است که امکان ادامه دادن تحصیل و تخصص را در زمینه های زیر فراهم می کند:
مدیریت مامایی
آموزش مامایی
مشاوره باروری و ناباروری
بهداشت مادر و کودک
از مزایای این رشته می توانیم به حس خوبی که این افراد بعد از متولد شدن یک نوزاد تجربه میکنند اشاره کنیم .این حس یکی از زیباترین حس ها هست. داشتن حوزه های گسترده از معایب این رشته است.ماما به مراقبت های مختلف زنان در دوران بارداری و بعد آن میپردازند که این کار دشواری های خاص خود را دارد. از دیگر سختی های این رشته این است که دانشجو ها در اوایل دوران دانشجویی در بیمارستان ها به صورت عملی آموزش می بینند. و بر عهده گرفتن جان دو نفر اصلا کار آسانی نیست و ممکن است مقدار کمی سهل انگاری خسارت های جبران ناپذیری به همران داشته باشد.
ماماها با چالش هایی مانند حجم کاری زیاد شرایط پر استرس و به روز بودن مواجه خواهند بود. با این حال تقاضا ی روز افزون برای خدمات مامایی و اهمیت نقش این متخصص ها در سلامت جامعه این رشته را به یکی از شغل های پر تقاضا و پایدار تبدیل کرده است.
این رشته حرفه ای است که علاوه بر جنبه های علمی از لحاظ انسانی و اخلاقی هم اهمیت بالایی دارد. این رشته نقش مهمی در سلامت مادران و نوزاد هادارد. و به دلیل داشتن حساسیت بالا نیازمند افرادی متعهد و دلسوز است. آینده این رشته با پیشرفت علم پزشکی و توجه کردنبیشتر به سلامت زنان بسیار روشن است.این رشته از رشته های ارزشمند و تاثیرگذاز در حوزه بهداشت و درمان است.این رشته مناسب افرادی است که به کمک کردن به دیگران علاقه مند هستند. با وجود چالش های موجود این رشته به دلیل اهمیت و جایگاه شغلی خوب یکی از گزینه های جذاب برای اشخاصی است که حوزه سلامت علاقه دارند و به دنبال شغلی با مسئولیت و ارزش بالا هستند.
Asan Hampishe Hoshmand Forouhar Company