علوم تربیتی یکی از شاخه های علوم انسانی است که به مطالعه نظری و آموزش و پرورش اشخاص می پردازد. این رشته با هدف تربیت کردن نیروی انسانی دارای تخصص در زمینه تعلیم و تربیت ، ایجاد کردن محیط های آموزشی مفید و توسعه دادن روش های یادگیری طراحی شده است . علوم تربیتی به بررسی کردن جنبه های مختلف رشد فردی اجتماعی و اخلاقی انسان ها می پردازد. و راهکار های مفیدی برای ارتقا دادن کیفیت آموزش و پرورش ارائه می کند.
این رشته زیر شاخه گروه آزمایشی علوم انسانی است که به انسان و وجود جنبه های آموزش و پرورش در او می پردازد . این رشته با فلسفه روان شناسی و جامعه شناسی مرتبط است.
این رشته از دیرباز در تمدن های مختلف مورد توجه بوده است . فلاسفه ای مثل افلاطون ارسطو و ابن سینا در آثارخود به مباحث تربیتی پرداخته اند. در عصر مدرن نیز با ظهور پیدا کردن روانشناسی و علوم اجتماعی علوم تربیتی به عنوان یک رشته دانشگاهی مستقل شناخته شد و نقش اساسی و مهمی در توسعه جوامع مدرن ایفا کرد.
این رشته دارای شاخه ها و گرایش های زیادی است که هرکدام به بخش خاصی ار آموزش و پرورش توجه می کنند. مهم ترین آنها عبارت است از:
1.مدیریت آموزشی: این شاخه بر برنامه ریزی کردن سازماندهی و هدایت کردن و ارزیابی سیستم های آموزشی متمرکز است.متخصصین مدیریت آموزشی در بهتر کردن ساختار و کارآیی سازمان های آموزشی نقش مهمی دارند.
2.آموزش پیش دبستان و دبستان: این شاخه به تربیت کردن مربی ها و معلمان برای اموزش دادن ب کودکان در سنین ابتدایی و پیش دبستانی تمرکز دارد. و بر رشد عاطفی و اجتماعی کودکان توجه دارد.
3. راهنمایی و مشاوره: هدف از این شاخه کمک به دانش آموزان و دانشجویان در حل کردن مشکلات شخصی تحصیلی و شغلی است. مشاوران تربیتی به افراد کمک می کنند تا مسیر زندگی خود را بهتر انتخاب کنند .
4. برنامه ریزی آموزشی:در این گرایش روش های طراحی ارجا و ارزیابی برنامه های درسی و آموزشی بررسی خواهند شد . متخصصین این حوزه به ارتقا دادن کیفیت آموزش از طریق توسعه دادن محتوا و روش های تدریس کمک می کنند.
5. آموزش بزرگسالان: این شاخه به آموزش دادن به افراد بالغ به خصوص در زمینه های سواد آموزی و مهارت های شغلی و توانمند سازی اجتماعی می پردازد.
6. تکنولوژی اموزشی: این شاخه به استفاده کردن از ابزار ها و فناوری های مدرن برای بهتر کردن فرآیند یادگیری و آموزش می پردازد .از موضوعات اصلی این حوزه می توان به طراحی محتوای دیجیتال و آموزش الکترونیک پرداخت.
تعداد کل واحد های درسی در دوره کارشناسی رشته پیش دبستانی و دبستان 142 واحد است . این درس ها از نظر محتوا به عمومی ، اصلی اختیاری و تخصصی دسته بندی می شوند. درس های اختصاصی موجود در این رشته نیز از نظر نظری و عملی به دو گروه تقسیم می شوند.
مقطع های تحصیلی: رشته علوم تربیتی در مقطع های کارشناسی کارشناسی ارشد و دکتری در دانشکاه های موجود در ایران ارائه می شود.
این رشته هدف های متعددی دارد که مهم ترین آن ها شامل:
ارتقا دادن کیفیت آموزش و پرورش در سطح های مختلف
کمک به توانمند سازی معلمان و مربیان در روش های تدریس
پرورش دادن افراد خلاق مستقل و توانمند
توسعه عدالت آموزشی و ایجاد کردن فرصت های برابر برای یادگیری
دانشجو ها و متخصصین این رشته نیازمند داشتن مهارت های متنوعی هستند مانند:
توانایی برقرار کردن ارتباط موثر با افراد در سنین و شرایط های مختلف
خلاقیت داشتن در طراحی روش های آموزشی
تحلیل کردن و حل مسائل آموزشی و تربیتی
تسلط داشتن بر مفهوم های روانشناسی و جامعه شناسی
توانایی کار گروهی و مدیریت کردن تیم های آموزشی
این رشته فرصت های شغلی زیادی در بخش های مختلف ایجاد می کند.افراد متخصص می توانند در حوزه های زیر به فعالیت بپردازند:
1.تدریس و آموزش: تدریس در دانشگاها و مرکزهای آموزشی، طراحی و اجرا کردن برنامه های آموزشی درسازمان های مربوطه
2. مشاوره و راهنمایی: مشاوره تحصیلی و شغلی ، ارائه خدمات روان شناختی و تربیتی
3. مدیریت و برنامه ریزی: مدیریت مدرسه ها و موسسه های آموزشی، برنامه ریزی و نظارت کردن بر سیستم های آموزشی
4. تحقیق و پژوهش:تحقیق کردن در زمینه آموزش و پرورش ، مشارکت کردن در پروژه های علمی و دانشگاهی
5. تکنولوژی اموزشی: طراحی کردن نرم افزار ها و محتواهای آموزشی،تولید و ضبط دوره های اموزشی انلاین
چالش ها:
نیاز به انطباق با فناوری های جدید در آموزش
رقابت زیاد در بازار کار
محدود بودن بودجه در سیستم های آموزشی
فرصت ها:
افزایش پیدا کردن تقاضا برای آموزش های جدید و دیجیتال
گسترش پیدا کردن نیاز به مشاوران تربیتی در جوامع
نقش حیاتی در توسعه فرهنگی و اجتماعی
این رشته به عنوان یکی از پایه های اساسی توسعه انسانی نقش مهمی در پیشرفت جامعه دارد. این رشته با تربیت کردن افراد آگاه و دادای تخصص زمینه ی تحول و تغییر در نظام های آموزشی و ارتقا دادن کیفیت زندگی انسان ها را فراهم کرد. اگر به کار کردن در زمینه اموزش و تاثیر گذاری مثبت بر دیگران علاقه مند هستید علوم تربیتی می تواند یک انتخاب خوب برای شما باشد.
Asan Hampishe Hoshmand Forouhar Company